Các chức vụ cộng đồng của dân Chúa Kitô và các chức vụ tùy hoàn cảnh của tín hữu

Các chức vụ cộng đồng của dân Chúa Kitô

và các chức vụ tùy hoàn cảnh của tín hữu

Những thừa tác viên giáo dân hành xử những chức vụ cá biệt; nhưng trong sinh hoạt Giáo hội, còn có những chức vụ được toàn dân Chúa đảm đương một cách cộng đồng. Dân chúng được kêu gọi để tham gia vào việc chọn lựa các giáo sĩ, đặc biệt là chọn lựa Giám mục. Vào thế kỷ thứ IV, việc tuyển chọn Giám mục đóng một vai trò quyết định. Dân chúng còn đóng vai trò phân xử, khi tiếp nhận lại những kẻ sám hối vào cộng đoàn. Sau hết, hội đồng hoặc những vị đại biểu giáo dân có thể được tham khảo trong cuộc tranh luận thần học tế nhị hoặc quan trọng đặc biệt. Dĩ nhiên, trong tất cả các trường hợp trên, dân chúng là dân hoặc hội đồng của một giáo hội địa phương. Tình trạng củng cố các cơ chế của hàng giáo sĩ, cũng như sự phát triển các tổ chức và các quyết định vượt lên trên khuôn khổ địa phương sẽ phối hợp và biến cải những hội đồng quyết nghị thành những hội đồng tham vấn mà thôi; và không lâu sau đó chúng chỉ còn là những phòng đăng lục. Tuy nhiên, dầu chức vụ cộng đồng cuối cùng trở thành hư danh, chức vụ dân chúng đó xem ra lại ít phù du hơn những chức vụ giáo dân cá biệt. Khả năng tham dự của dân chúng vẫn luôn tồn tại và còn tồn tại đến ngày nay, trong nghi thức các cuộc phong chức thánh dưới một hình thức tượng trưng.

Ngoài những chức vụ được thể hiện trong các buổi tụ họp, còn cần phải nhắc đến những chức vụ không định rõ, trải tràn ra trong sinh hoạt của dân Chúa. Bất cứ kitô hữu nào cũng có thể hành xử những chức vụ nầy, mỗi khi có hoàn cảnh thuận lợi, hoặc khi thấy cần kíp. Việc truyền giáo nằm trong khuôn khổ những chức vụ nầy: - Các công tác tông đồ được giới bình dân đảm trách (những người thợ thủ công khiêm tốn, những nô lệ, những kẻ bị bắt bớ tù đày), - Công tác tông đồ trí thức trong giới thức giả, - công tác tông đồ có tính cách tư nhân, tại gia, hoặc trái lại trong khuôn khổ "chính trị", rao truyền đạo Chúa Kitô trong những vùng đất xa lạ, hoặc chiến đấu để bảo vệ sự chính thống của đức tin ngay trong đế quốc. Giáo dân, nam nữ đều được phép và đã thực hiện tất cả những hình thức công tác tông đồ đó. Việc đỡ đầu là tình trạng nối dài công việc truyền giáo. Chiếm một tầm quan trọng rất lớn, khi việc dạy giáo lý trước khi rửa tội kéo dài nhiều năm. Công việc nầy cũng thế, là công việc chung của nam và nữ giáo dân. Tất cả những chức vụ "tùy hoàn cảnh" đó đều qui thuộc vào chức vụ do dân Chúa đảm trách trong tương quan đối với thế gian. Những chức vụ đó tồn tại qua thời gian đến nỗi có thể nói rằng công tác tông đồ truyền giáo là chức vụ đặc biệt của giáo dân. Chúng ta lại gặp một tình trạng khá mâu thuẩn; một khi việc kế tục các thánh Tông đồ được xem là phần riêng của Giám mục, nhưng thừa tác vụ tông đồ truyền giáo lại là cá tính của hàng ngũ giáo dân hoặc của tín hữu.